Geografski položaj
Specifičnost položaja opštine Sečanj ogleda se, između ostalog, i u njenom pograničnom administrativnom položaju. Opština se nalazi u istočnom delu Banata, i AP Vojvodine.
Prostire se na 523 km² i sa nešto više od 11.400 stanovnika u 2020. godine, ubraja se u manje opštine u Vojvodini. Opštine sa kojima se graniči opština Sečanj su: Žitište na severu, Zrenjanin na zapadu, Kovačica i Alibunar na jugu i Plandište na jugjugoistoku. Na istoku i severoistoku granica Opštine je istovremeno i granica sa Rumunijom sa kojom je povezana graničnim prelazom u naseljenom mestu Jaša Tomić.
Opštinu Sečanj obrazuje njeno sedište u naseljenom mestu Sečanj i još 10 naseljenih mesta: Banatska Dubica, Boka, Busenje, Jarkovac, Jaša Tomić, Konak, Krajišnik, Neuzina, Sutjeska i Šurjan. Putnom mrežom Opština je dobro povezana unutar sebe, a isto tako i sa ostalim delovima Vojvodine i Srbije.
Udaljenost Sečnja od nekih značajnijih centara je sledeća:
• Zrenjanin: 33 km
• Temišvar (Rumunija): 65 km
• Novi Sad: 84 km
• Beograd: 89 km
Istorijat
Na teritoriji Opštine Sečanj postoji veliki broj vrednih kulturno-istorijskih, verskih i spomenika arhitekture i arheologije. Od spomenika arhitekture treba pomenuti sledeće: Srpska pravoslavna crkva “Vaznesenja Gospodnjeg“ iz druge polovine 18. veka u Jarkovcu, Srpska pravoslavna crkva “Sveti Nikola“ iz 1746. g. u Jaši Tomić, zidana u romanskom stilu, Rimokatolička crkva iz 1911.g. u Jaši Tomić, Srpska pravoslavna crkva iz 1789.g. u Banatskoj Dubici, Srpska pravoslavna crkva iz 1940.g. u Šurjanu, građena na mestu starije crkve iz 1835.g., Rumunska pravoslavna crkva iz 1815.g. u Neuzini, Rimokatolička crkva iz 1834.g. i Vojnograničarska zgrada podignuta u drugoj polovini 19. veka u naselju Boka, Srpska pravoslavna crkva iz 1804.g. u Konaku, dvorac Danijela Ladislava iz 1884.g. (današnja osnovna škola) sa velikim parkom sa stoletnim stablima hrasta i ginka (zaštićeno prirodno dobro) u Konaku.
Na području opštine je evidentiran veliki broj vrednih arheoloških spomenika:
1) lokalitet “stara Barda“ – između Šurjana i Boke, na levoj obali Tamiša, na celom potezu postoje mnoga praistorijska nalazišta i humke iz neolita;
2) lokalitet “Govedareva humka“ u Šurjanu – naselje potiče iz neolita;
3) lokalitet “Šibova humka“ u Šurjanu – praistorijsko naselje gde su pronađeni fragmenti vatinske keramike;
4) lokalitet “Stari vinogradi“ u Banatskoj Dubici gde su pronađeni fragmenti keramike, pečene zemlje, životinjskih kostiju, kamene sekire i grob sa ljudskim kostima.nalazi pripadaju starčevačkoj kulturnoj grupi, vinčansko-tordoškoj i bademskoj;
5) praistorijska bakarna sekira pronađena u ataru Sutjeske nalazi se u Narodnom muzeju u Zrenjaninu;
6) brojne humke iz praistorijskog i srednjevekovnog doba u jarkovcu;
7) lokaliteti u Jaši Tomić: “Bavsanište“, “Vekerlov budžak“, “Janjin budžak“, “Mundžerov budžak“, “Belište“;
8) lokalitet u Krajišniku, kasno srednjevekovno naselje;
9) lokalitet “Kremenjak“ iz neolita u Boki.
Evidentiran je i jedan broj spomenika starije istorije: Spomenik palim dobrovoljcima iz Prvog svetskog rara iz 1920.g. i spomenik ubijenim sveštenicima 1848.g., podignut 1929.g. u Jarkovcu; nadgrobni spomenici iz crkvene porte u Jaši Tomić; dva kamena nadgrobna spomenika u obliku krsta sa srpskim zapisima iz 1792. i 1793. godine u Konaku. Spomenici kulture novijeg datuma uglavnom su posvećeni NOR-u i nalaze se u gotovo svim naseljenim mestima opštine.
Opšti podaci o stanovništvu
Ukupan broj stanovnika opštine Sečanj, po popisu iz 2011. god. iznosi 13.325, što je u odnosu na 2002. god. pad od 3.052 stanovnika, odnosno 18,63%, što je više u poređenju sa prosekom na nivou srednjobanatske oblasti (9,88%), a naročito u poređenju sa nivoom AP Vojvodine (4,87%) i prosekom na nivou Republike Srbije (3,52%).
Naseljena mesta
Sečanj. Iako nije najveće naseljeno mesto u Opštini, Sečanj jeste njen administrativni centar. Arheološki nalazi na lokalitetu ciglane pored Sečnja potiču iz razvijenog metalnog doba, a to pokazuje da je ovaj prostor bio interesantan za naseljavanje i pre nekoliko hiljada godina.
Jaša Tomić (mađ.: Módos) je najveće i najstarije naseljeno mesto u Opštini. Nekada je Jaša Tomić bio centar Opštine, ali nakon Drugog svetskog rata centar je premešten u Sečanj. Mesto je nazvano po Jaši Tomiću (1856-1922. god), srpkom publicisti i političaru iz Vojvodine.
Boka. Istorijski gledano, postojale su dve Boke koje su se spojile 1801. god. To su bile Srpska Boka i Hrvatska Boka.
Konak. Najstariji stanovnici Konaka su Srbi koji su već 1733. god. imali svoju crkvu. Nemci su ovo selo naselili početkom XIX veka, ali su se već 1820. god. iselili. Na mesto Nemaca naseljeno je 500 Bugara. Doba najvećeg prosperiteta Konaka zabeleženo je 1889. god. kada je završena deonica pruge Zrenjanin- Vršac, koja je prolazila kroz Konak.
Sutjeska (mađ.: Szárcsa). Preteču današnjeg sela čini naselje Sarča koje je postojalo duž rimskog puta prema unutrašnjosti Dakije. Pod ovim imenom pominje se i u vreme vladavine Turaka 1551. god. kada se formira novo naselje naseljavanjem Rumuna. Godine 1804. naseljavaju se i Nemci , tako da su posle Prvog Svetskog Rata postojala dva naselja, nemački deo Sarča i rumunski deo Nova Sarča, koji su činili jednu administrativnu celinu. Godine 1947. oba naselja su spojena u jedno, pri čemu ono dobija naziv Sutjeska.
Neuzina je, kao i Boka, nastala spajanjem dva sela: Srpska Neuzina i Hrvatska Neuzina. Stanovništvo je mešavina različitog etničkog porekla, a najviše ima Srba, pa Mađara.
Jarkovac. Lokacija naselja uz nekadašnji tok reke Brzave može se tumačiti potrebom za lakšim snabdevanjem vode iz reke i plitke izdani uz istovremenu mogućnost obrade relativno plodnog zemljišta.
Banatska Dubica. Pouzdani podaci o postojanju naselja B. Dubica, koje se ranije zvalo Margitica ili Mala Margitica, datiraju tek od kraja turske vlasti 1727. god. Zbog male površine atara, koja nije omogućavala naseljavanje većeg broja poljoprivrednog stanovništva, nepovoljnog položaja čitave poljoprivrede i ubrzane migracije selo-grad, nastao je veliki pad broja stanovnika.
Šurjan. U ataru Šurjana otkriveni su tragovi ljudskog prisustva iz bakarnog, bronzanog i gvozdenog doba, što pokazuje da se tu čovek nastanio i pre četiri hiljade godina. Kroz srednji vek na ovom prostoru borave Srbi, Mađari, Rumuni, Nemci i dr. Šurjan je prvi put zabeleženo kao srpsko-rumunsko naselje.
Krajišnik, ranije poznat kao nemački Stefansfeld, ili mađarski Istvánfölde (do 1890. god. Stefanföld), sada je selo sa etničkom većinom koju čine Srbi koji su uglavnom došli nakon Drugog svetskog rata. Selo je ranije imalo srpski naziv Šupljaja.
Busenje (mađ.: Káptalan) je najmanje i najmlađe naseljeno mesto u opštini. Osnovano od strane zagrebačkog Kaptola i prvi put se spominje 1838. god.
Turizam
Turistička organizacija opštine Sečanj bavi se razvojem i unapređenjem turizma.
Opština Sečanj je područje koje poseduje brojne komparativne prednosti za razvoj turizma, zbog raznovrsne strukture ponude i blizine tradicionalnih i novih turističkih tržišta, koja imaju dugu istoriju, opštu prepoznatljivost, očuvane prirodne resurse, srazmerno dobre komunikacije i značajan ljudski potencijal. Prirodne pogodnosti, društvene karakteristike, arheološki i arhitektonski spomenici kulture, povoljan položaj, blizina velikih gradskih centara i dobra infrastrukturna povezanost pružaju mogućnost za različite vidove turističkih kretanja, lovnog, ribolovnog, kulturno-manifestacionog, tranzitnog, sportskorekreativnog, izletničkog i boravišnog vida turizma. Naizgled pitomi jednolični ravničarski kraj, krije ogromno prostranstvo mirnih banatskih voda. Reka Tamiš je neprocenjivo prirodno bogatstvo. Rapolaže nizom prednosti: kupanje, sportovi na vodi, sportski ribolov, lov i izleti u prelepom prirodnom ambijentu uz reku. Prirodni uslovi stvaraju idealne uslove za formiranje staništa za veliki broj životinjskih vrsta, zbog čega lovni turizam ima dugu tradiciju. Blizina granice sa Rumunijom i granični prelaz Jaša Tomić, koji je poslednjih godina sve intenzivniji, svakako čine konkurentnom u odnosu na okruženje.
U opštini Sečanj organizuju se brojne manifestacije, kao što su: Pokrajinska smotra recitatora „Pesniče naroda mog“ (april, Sečanj), Međunarodni pozorišni festival „GEST“ (april, Sečanj), Uskršnji koncert (april, Krajišnik), Banatska sirijada (maj, Boka), Foto safari (jun, Jaša Tomić), Tamiški dani opštine Sečanj (jun, Sečanj), Moto susret (jun, Sutjeska), Tamiška regata (jul, Jaša Tomić), Letnje sportske igre opštine Sečanj (avgust, Sečanj), Likovna kolonija „GEST“ (avgust, Sečanj), Tamiški kotlić (septembar, Jaša Tomić), Festival tradicionalnih pozoriših formi „FETRA“ (septembar, Jaša Tomić), Bosanski lonac (septembar, Krajišnik), Krofnijada (septembar, Jarkovac), Poljoprivredni sajam Jaša Tomić (septembar, Jaša Tomić), Mitrovdanski susreti (novembar, Sečanj).
Pored ovih manifestacija, opština Sečanj danas predstavlja pravu oazu za ribolov. Ona je poznata po bogatstvu voda: Tamiš, Brzava, Kanalska mreža DunavTisa, Dunav. Tamiš sa svojim rukavcima, adama, odsečnim meandrima i barama predstavlja najatraktivniju lokaciju za pecanje. U neposredoj blizini su močvarne površine i tereni pogodni za mrestilišta riba. Vodene površine opštine Sečanj 14 odavno su poznate po bogatstvu ribom. Izdvajaju se: šaran, som, smuđ, štuka, karaš. Pored reka veliki značaj u privrednom i rekreativnom smislu za opštinu Sečanj imaju ribnjaci. Ukupno ih je osam i prostiru se na površini od oko 3.500 ha. Delatnost ribnjaka je orijentisana pretežno na gajenje šarana, ali i belog amura, soma, belog i crnog tostolobika.
Lovno područje opštine Sečanj se prostire na 52.220 ha i objedinjuje 10 manjih lovačkih društava. Lovačka društva se brinu o planskom i racionalnom odstrelu, o broju i kvalitetu divljači, veštačkom uzgoju, zimskoj ishrani. Najatraktivniju krupnu lovnu divljač predstavljaju srna, divlja svinja i evropski jelen. Od sitne divljači najzastupljeniji su fazan, zec, patka, afrička grlica, prepelica, poljska jarebica. Divljač van režima zaštite je lisica i šakal. Lovišta su otvorenog tipa i beleže značajne rezultate u trofejnom odstrelu. Efikasno je organizovana lovačka služba uz mogućnost iznajmljivanja lovačkih pasa (rase – ptičari i hanoverski krvoslednici). Lovni potencijali predstavljaju jedan od najatraktivnijih resursa kojima raspolaže opština Sečanj, a u prilog tome je činjenica da lovni turizam ovde ima dugu tradiciju. U poslednje vreme radi se na unapređenju ovog vida turizma. Završena je kompletna rekonstrukcija i opremanje Lovačkog doma u Sečnju kao polazne tačke okupljanja i boravka lovaca. Osnivaju se nove lovače agencije, takođe došlo je da investiranja u lovni turizma od strane lokalne samouprve i lokalnog stanovništva.